Autorskie prawa osobiste i majątkowe
| 6 lutego 2023
Wedle art. 16 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych, autorskie prawa osobiste to prawa przysługujące autorowi (mają charakter bezwzględny), które chronią niepodlegającą zrzeczeniu się lub zbyciu więź twórcy z utworem. Więź ta określana jest jako prawnie chroniona wartość o charakterze niematerialnym i rodzaj szczególnie uregulowanego dobra osobistego.
Autorskie prawa osobiste chronią prawo do: autorstwa utworu, oznaczenia utworu swoim nazwiskiem lub pseudonimem albo do udostępniania go anonimowo, nienaruszalności treści i formy utworu oraz jego rzetelnego wykorzystania, decydowania o pierwszym udostępnieniu utworu publiczności, nadzoru nad sposobem korzystania z utworu.
Naruszenie tych praw umożliwia podniesienie następujących roszczeń: żądania zaniechania działania, dopełnienia czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności złożenia oświadczenia o odpowiedniej treści i formie, przy zawinionym naruszeniu – żądania zapłaty stosownego zadośćuczynienia za doznaną krzywdę lub zobowiązania sprawcy do uiszczenia odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany przez twórcę cel społeczny.
Autorskie prawa majątkowe chronią natomiast sferę ekonomicznych interesów twórcy utworu (ewentualnie innego podmiotu uprawnionego). Rozróżniamy trzy kategorie uprawnień majątkowych składających się na autorskie prawa majątkowe: prawo do korzystania z utworu, rozporządzania nim oraz do wynagrodzenia za korzystanie z utworu.
Prawo do korzystania polega w szczególności na wyłącznym używaniu utworu. Prawo do rozporządzania oznacza możliwość przenoszenia uprawnień na inny podmiot lub udzielania zezwolenia na korzystanie z utworu. Prawo do wynagrodzenia za korzystanie z utworu może wynikać z prawa do rozporządzania, ale istnieją także inne konstrukcje dające autorowi prawo do domagania się wynagrodzenia (np. dozwolony użytek odpłatny).
radca prawny
Czytaj także
