Odszkodowanie za poszkodowanie przez produkt niebezpieczny
| 9 września 2022
Zgodnie z art. 449(1) § 1 ustawy z 23 kwietnia 1964 – Kodeks cywilny (dalej: k.c.), kto wytwarza w zakresie swojej działalności gospodarczej (producent) produkt niebezpieczny, odpowiada za szkodę wyrządzoną komukolwiek przez ten produkt. W praktyce pojawiła się wątpliwość co do podstawy prawnej żądania zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.
Sądowi Najwyższemu przedstawione zostało zagadnienie prawne: „Czy poszkodowany przez produkt niebezpieczny może w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia żądać na podstawie art. 449(1) § 1 k.c. w zw. z art. 445 § 1 k.c. zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę?”, a w razie odpowiedzi pozytywnej, „Czy na poszkodowanym przez działanie produktu spoczywa ciężar udowodnienia, z powodu jakiej wady (niebezpiecznej właściwości) produkt ten wyrządził krzywdę?”.
Sąd Najwyższy w dniu 6 lipca 2021 r., sygn. akt III CZP 34/20, podjął uchwałę:
1. W razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia sąd może przyznać poszkodowanemu przez produkt niebezpieczny odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę (art. 445 § 1 w związku z art. 449(1) § 1 k.c.).
2. Na pokrzywdzonym nie spoczywa ciężar udowodnienia, jaka przyczyna spowodowała niebezpieczny charakter produktu.
Sąd Najwyższy podkreślił, że interpretacji tej nie sprzeciwia się art. 449(10) k.c., gdyż zawarte w nim zastrzeżenie, iż przepisy o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny nie wyłączają odpowiedzialności za szkody na zasadach ogólnych, wyjaśnia kwestię zbiegu odpowiedzialności za unormowany w tych przepisach szczególny delikt z odpowiedzialnością opartą na innych typach czynów niedozwolonych.
W uzasadnieniu uchwały SN wskazał również, że za proponowaną interpretacją przepisów przemawiają argumenty prawnoporównawcze, gdyż dopuszczalność dochodzenia w reżimie odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny zadośćuczynienia za krzywdę jest obecnie rozpowszechniona w państwach członkowskich UE.
Uzasadniając natomiast zaproponowany rozkład ciężaru dowodów SN wskazał, że poszkodowany jest zwykle w stanie wykazać, że podczas normalnego użycia produkt zadziałał niespodziewanie niebezpiecznie, wyrządzając szkodę, o tyle wykazanie konkretnej przyczyny (niedoskonałości, „wady”), która spowodowała ów niebezpieczny charakter, byłoby dlań często nadmiernie utrudnione albo wręcz niemożliwe.
radca prawny
Czytaj także
