Wyrok karny nie wyklucza powództwa cywilnego o zadośćuczynienie
| 3 stycznia 2022
Zgodnie z art. 46 § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1444, z późn. zm.), zwanej dalej: k.k., w razie skazania sąd może orzec, a na wniosek pokrzywdzonego lub innej osoby uprawnionej orzeka, stosując przepisy prawa cywilnego, obowiązek naprawienia, w całości albo w części, wyrządzonej przestępstwem szkody lub zadośćuczynienia za doznaną krzywdę; przepisów prawa cywilnego o możliwości zasądzenia renty nie stosuje się.
Wprawdzie orzeczenie odszkodowania lub zadośćuczynienia na podstawie § 1 albo nawiązki na podstawie § 2 nie stoi na przeszkodzie dochodzeniu niezaspokojonej części roszczenia w drodze postępowania cywilnego (art. 46 § 3 k.k.), ale w jednej ze spraw cywilnych ujawniło się konieczne do rozstrzygnięcia zagadnienie prawne. Wymagało ono odpowiedzi na pytanie czy wydany w postępowaniu karnym wyrok, którym z urzędu zasądzono od oskarżonego na rzecz pokrzywdzonego zadośćuczynienie powoduje, że pozew o zasądzenie zadośćuczynienia, złożony po uprawomocnieniu się tego wyroku, podlega odrzuceniu z uwagi na prawomocne osądzenie sprawy pomiędzy tymi stronami.
W dniu 3 grudnia 2021 r. zapadła uchwała przed Sądem Najwyższym (sygn. akt III CZP 84/20), zgodnie z którą prawomocny wyrok zasądzający z urzędu w postępowaniu karnym zadośćuczynienie na rzecz pokrzywdzonego (art. 46 § 1 k.k.) nie stwarza powagi rzeczy osądzonej w części, w której zadośćuczynienie nie zostało zasądzone (art. 46 § 3 k.k. i art. 415 § 2 k.p.k.).
Uchwała oparta została m.in. na art. 415 § 2 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego (Dz. U. z 2021 r. poz. 534, z późn. zm.), wedle którego jeżeli orzeczony obowiązek naprawienia szkody lub zadośćuczynienia za doznaną krzywdę albo nawiązka orzeczona na rzecz pokrzywdzonego nie pokrywają całej szkody lub nie stanowią pełnego zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, pokrzywdzony może dochodzić dodatkowych roszczeń w postępowaniu cywilnym. Oznacza to, że ofiary przestępstw nieusatysfakcjonowane uzyskanym zadośćuczynieniem lub odszkodowaniem w postępowaniu karnym mogą dodatkowo ubiegać się o ich uzyskanie w postępowaniu cywilnym.
radca prawny
Czytaj także
